Aydın Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) Yüksek Lisans öğrencileri Arzu Karakaş Demir ve Kadriye Devran, iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki etkilerine karşı geliştirilmesi gereken dirençli ve çevre dostu hastane modellerini mercek altına aldı.
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Disiplinlerarası Çevre Sağlığı Yüksek Lisans öğrencileri, Prof. Dr. Emine Didem Evci Kiraz danışmanlığında yürütülen çalışma, iklim değişikliğinin insan sağlığı üzerindeki etkilerini bilimsel bir çerçevede değerlendirerek, sağlık sistemlerinde yeni yapıların gerekliliğini ortaya koydu. Ayrıca çalışma, "İklim Değişikliğine Dirençli Hastane Yaklaşımına Genel Bir Bakış: Kapsam Derlemesi" başlığıyla Sosyal Bilimler Dergisi'nde yayımlandı.
Hava kirliliği, bulaşıcı hastalıkların yayılması, beslenme bozuklukları ve psikolojik travmalar, insan sağlığına doğrudan ve dolaylı zararlar veriyor. Afetlerin sağlık altyapısını zedelemesiyle birlikte, sağlık hizmetlerine erişimde yaşanan güçlükler de önemli bir sorun haline geldi.
DİRENÇLİ VE YEŞİL HASTANELER NEDEN GÜNDEMDE?
Makale, tüm bu tehditlere karşı dirençli ve sürdürülebilir sağlık sistemlerinin gerekliliğini gözler önüne seriyor. Dirençli hastaneler, kriz anlarında dahi hizmet sunumunu sürdürebilen, enerji ve su sürekliliğini garanti altına alan yapılar olarak tanımlanıyor.
Yeşil hastaneler ise enerji verimliliği, yenilenebilir enerji kullanımı, atık yönetimi, su tasarrufu ve yerel gıda sistemlerinin desteklenmesi gibi sürdürülebilir uygulamaları merkeze alıyor. Bu kurumlar, yalnızca çevre dostu değil, aynı zamanda sağlıklı hizmet sunumunun da öncüsü olarak konumlanıyor.
Çalışma, PRISMA-ScR kontrol listesi ve Arksey & O’Malley’nin beş aşamalı çerçevesi temel alınarak sistematik bir literatür taramasıyla hazırlandı. Araştırma sorularının belirlenmesiyle başlayan süreçte, uygun çalışmalar seçilip bilgi sentezine gidilerek kapsamlı bir çalışma ortaya çıkarıldı.
Makale, sürdürülebilir sağlık sistemlerinin yalnızca teknik çözümlerle değil, aynı zamanda sağlık çalışanlarının eğitimi, çevresel farkındalık ve disiplinler arası iş birlikleriyle mümkün olabileceğini vurguluyor. Bu çerçevede, yeşil hastane yaklaşımının eğitim ve yönetişim politikalarına entegre edilmesi gerektiği ifade ediliyor.
YEŞİL HASTANELER SERTİFİKA İLE DERECELENDİRİLİYOR
Yeşil hastanelerin performansı, uluslararası ölçekte LEED sertifikası ile derecelendiriliyor. Bu sistem hastaneleri; yalın, gümüş, altın ve platin düzeylerde sınıflandırarak, kaynak verimliliği, sağlıklı iç mekan koşulları ve sürdürülebilir tasarımı teşvik ediyor.
TÜRKİYE'DE YEŞİL HASTANE ÖRNEKLERİ
Türkiye’de henüz yeni olan yeşil hastane uygulamaları, İstanbul Florence Nightingale Hastanesi ve Medistate Kavacık Hastanesi gibi öncü yapılarla modelleşiyor. Bu hastaneler, çevre dostu teknolojiler ve sürdürülebilir mimari çözümlerle sağlık sektöründe örnek teşkil ediyor.
ULUSLARARASI BOYUTTA YEŞİL SAĞLIK NASIL GELİŞİYOR ?
Uluslararası literatür, yeşil hastane yaklaşımının yalnızca mimari tasarımla sınırlı kalmadığını; diş hekimliği, radyoloji, hemşirelik, ameliyathane yönetimi gibi birçok sağlık alanında sürdürülebilirlik ilkeleriyle bütünleştiğini gösteriyor. Enerji verimliliği, atık yönetimi, çalışan eğitimi ve kamu farkındalığı, çevresel etkilerin azaltılmasında etkili stratejiler arasında yer alıyor.
YEŞİL HASTANE ARTIK ZORUNLULUK MU ?
Artan çevresel tehditler karşısında, dirençli ve yeşil hastaneler artık bir tercih değil, bir zorunluluk haline geliyor. Dünya Sağlık Örgütü'nün benimsediği “Tek Sağlık” yaklaşımı, çevrenin korunmasıyla birlikte halk sağlığının da güçlendirilmesini hedefliyor. Bu çerçevede, yeşil hastane uygulamalarının yasal ve yönetsel düzeyde zorunlu hale getirilmesi gerektiği belirtiliyor.
SÜRDÜRÜLEBİLİR SAĞLIK HİZMETLERİ İÇİN NELER YAPILMALI ?
Makale, sürdürülebilir ve iklim değişikliğine dirençli sağlık sistemlerinin inşasında bütüncül bir yaklaşımın benimsenmesi gerektiği vurgulanıyor. Disiplinler arası iş birlikleri, altyapı yatırımları ve toplumsal çevre bilinci bu sürecin temel yapı taşları olarak gösteriliyor. (İREM DELİCE)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.