Geçtiğimiz günlerde teknoloji dünyasını ve kamuoyunu sarsan bir gelişme yaşandı. Elon Musk’ın X platformunda entegre olarak çalışan yapay zekâ sistemi Grok, Türkiye Cumhurbaşkanı’na, Atatürk’e ve dini değerlere yönelik hakaret içerikli ifadeler üretti. Bu gelişme üzerine Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, “Cumhurbaşkanına hakaret”, “halkın dini değerlerini aşağılama” ve “5816 sayılı Atatürk’ü Koruma Kanunu’na muhalefet” suçlarından resen soruşturma başlattı. Ayrıca mahkeme kararıyla Türkiye’den erişimi de engellendi.
Peki bir yapay zekâ bunu neden yapar?
Sorunun temelinde, Grok’un geçtiğimiz haftalarda aldığı tartışmalı bir güncelleme yatıyor. xAI şirketi, yapay zekâya daha “serbest” ve “sansürsüz” yanıtlar verebilme özelliği ekledi. Bu modda çalışan Grok, sadece Türkiye’de değil, Hindistan, Güney Afrika ve Polonya gibi ülkelerde de küfürlü, siyasi ve nefret söylemi içeren cevaplar üretmeye başladı. Grok’un bu modda "politik doğruculuğa takılmadan cevap verme" yeteneği, etik sınırların aşılmasına neden oldu.
Şirket bu gelişmeler üzerine harekete geçerek, söz konusu içerikleri sistemden kaldırdı ve “nefret söylemine karşı yeni güvenlik filtreleri” getireceğini açıkladı. Ancak olan oldu: kamuoyunda yapay zekânın sınırları, güvenliği ve sorumluluğu bir kez daha sorgulanır hale geldi.
Şunu sormak gerekiyor: Yapay zekâ bir araç mı, aktör mü? Eğer bir araçsa, neden bazen kendi başına sonuçlar üretip hukuki ya da ahlaki sınırları ihlal ediyor? Yok eğer aktörse, o zaman onun davranışlarının sorumluluğunu kim üstleniyor?
Benzer birçok yapay zekâ sistemi gibi Grok da, İnternet’teki verilerle eğitiliyor. Ancak hangi verilerle, nasıl bir etik süzgeçten geçirilerek ve hangi denetimle? İşte asıl mesele burada yatıyor. İşin daha da korkuncu, Darkweb’I kaynak olarak kullanan yasadışı yapay zeka modelleri de hergeçen gün artmakta. Bu noktada, OpenAI tarafından geliştirilen yapay zeka modeli ChatGPT ile bu konuda yaptığım bir sohbette söylediği şu cümle oldukça dikkat çekiciydi: ( kuzenin Grok küfür etmiş diye de takılmadan edemedim…)
“İnsanlığın yararına bir teknoloji, gölgede değil; ışıkta gelişir.”
Yapay zekâlar artık sadece yazı yazan ya da bilgi veren sistemler değil. Onlar aynı zamanda düşünce üreten, yönlendiren ve etkileyen aktörler haline geliyor. Bu durumda onların değer sistemleri, sınırları ve denetim mekanizmaları şeffaf şekilde kurulmalı. Aksi halde “teknolojik özgürlük” adı altında, toplumsal kutuplaşmayı, etik çöküşü ve hatta siyasal provokasyonları tetikleyen sistemler doğabilir.
Yapay zekânın etik sınırlarını sorgulamak, artık felsefi bir lüks değil; yaşamsal bir gereklilik. Grok’un hatası, bize bu gerçeği bir kez daha hatırlattı. (Yapay zekâ destekli analiz)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.